Alle ZZP-modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging vervallen per 1 januari 2024
22 september 2023

Onnodig paniek in ZZP-land?
Werkt u met een modelovereenkomst van de Belastingdienst met daarin opgenomen de mogelijkheid op vrije vervanging van u als opdrachtnemer? Zorg dan dat u de arbeidsrelatie voor 1 januari 2024 opnieuw beoordeelt en zo nodig aanpast. Vanaf dan vervalt namelijk de (goedgekeurde) modelovereenkomst vrije vervanging. Aanleiding is een recente uitspraak van de Hoge Raad in de Deliveroo zaak. Dat meldt de Belastingdienst in een bericht op hun website.
Modelovereenkomsten vrije vervanging vervallen 1 januari 2024.
De Hoge Raad heeft in het Deliveroo-arrest geoordeeld dat er bij vrije vervanging sprake kan zijn van werken in dienstbetrekking. Dat betekent dat de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, niet langer bruikbaar zijn. Daarom trekt de Belastingdienst de goedkeuring van deze modelovereenkomsten per 1 januari 2024 in. Wie met een modelovereenkomst die is gebaseerd op vrije vervanging werkt, heeft tot 1 januari de tijd om de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen en zo nodig aan te passen.
Gevolgen voor de modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging
In de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, staat dat de opdrachtnemer zich vrij mag laten vervangen en dat er daardoor geen sprake is van een dienstbetrekking. Volgens de uitspraak van de Hoge Raad kan er bij vrije vervanging wél sprake zijn van een dienstbetrekking. Daarom trekt de Belastingdienst de goedkeuring van deze modelovereenkomsten in. Het gaat dan niet alleen om de algemene modelovereenkomsten van de Belastingdienst die gebaseerd zijn op vrije vervanging, maar ook om de brancheovereenkomsten en individuele overeenkomsten die daarop gebaseerd zijn.
Wat moet u doen?
- Beoordeel de arbeidsrelatie opnieuw. Daarvoor kunt u de webmodule op ondernemersplein.kvk.nl gebruiken. Of de ondernemerscheck. Deze geven een indicatie (geen zekerheid) over dienstbetrekking en ondernemerschap.
- Pas – zo nodig – de arbeidsrelatie vóór 1 januari 2024 aan.
- Controleer regelmatig hoe de werkzaamheden in de praktijk worden uitgevoerd. Zo kunt u bepalen of uw beoordeling vooraf van de arbeidsrelatie klopt.
Een brancheorganisatie of individuele opdrachtgever of -nemer met een goedgekeurde modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging krijgen uiterlijk 1 oktober 2023 een brief van de Belastingdienst. De Belastingdienst stuurt geen brief als men een modelovereenkomst gebruikt die niet zelf aan de Belastingdienst is voorgelegd.
Wat doet de Belastingdienst ondertussen?
De Belastingdienst voert nog geen streng handhavingsbeleid maar doet wel steekproefsgewijs bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken. Zo beoordelen zij nu al actief de arbeidsrelaties om te bepalen of in de praktijk sprake is van een dienstbetrekking. Daarbij gaat het om de elementen arbeid, loon en gezag.
Concludeert de Belastingdienst dat sprake is van een dienstbetrekking? Dan krijgt u een aanwijzing om de arbeidsrelatie aan te passen. De Belastingdienst mag alleen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen opleggen bij kwaadwillendheid.