Het Familiebedrijf

Wanneer binnen een familiebedrijf iedereen weet wat hem te doen staat en er wordt open en oprecht gecommuniceerd in een positief-constructieve sfeer, dan is een familiebedrijf in staat bovengemiddelde rendementen te behalen. Is dat daarentegen niet het geval dan kunnen de resultaten op korte termijn en de waardeontwikkeling op lange termijn substantieel onder het gemiddelde uit komen. Dit betreft de financiële kant van het verhaal. Het laat zich raden wat de gevolgen van de ene of de andere situatie op relationeel vlak zijn.

Bij ondernemen met familie is voorzichtigheid dan ook geboden. Het bedrijfsbelang en het familiebelang moet beschermd worden. De zakelijke en de privérelatie. Er staat dus veel op het spel.
Een onderneming moet zakelijk correct gerund worden. Dat kan alleen wanneer iedereen zijn schouders er onder zet, er voldoende zelfkritisch vermogen is en men respect heeft voor elkaar. Schapen met vijf poten zijn er niet en het is dan ook geen degradatie wanneer iemand bepaalde kwaliteiten mist. Mits die dan maar op andere fronten over goede kwaliteiten beschikt. Zodat familieleden elkaar aanvullen, elkaar versterken en zodoende iedereen in zijn kracht komen en op deze manier bovengemiddeld gepresteerd kan worden.

Op deze manier dient het ondernemingsbelang het familiebelang en omgekeerd. Maar dan moet er wel open en eerlijk gecommuniceerd worden. Waarbij geen verwachtingen moeten worden gewekt die niet nagekomen kunnen worden en persoonlijke gedachten, wensen en eisen ten aanzien van het functioneren binnen het bedrijf en het eventueel overnemen van het bedrijf uitgesproken dienen te worden. En niet om 5 voor 12!

Het lijkt alsof binnen familiebedrijven aan deze vereisten vanzelfsprekend wordt voldaan. Men is immers met elkaar opgegroeid en men werkt dagelijks samen. Niets is echter minder waar.

Een voorbeeld. Vaak genoeg komt het voor dat de eerste generatie ondernemers dominant zijn en communicatief minder sterk. Dat is ook logisch. De grondlegger van een bedrijf moet een duidelijk visie en doorzettingsvermogen hebben en zich niet laten ontmoedigen door tegenslag. Hij kan ook nog niet te democratisch zijn en volop managen. Hij moet meters maken, de wereld veroveren. Niet lullen maar poetsen! In de pioniersfase van een bedrijf is dit een belangrijke eigenschap.
Twintig, dertig jaar later kan deze eigenschap hem en zijn kinderen juist flink in de weg staan. De tweede generatie krijgt dan ook vaak onvoldoende ruimte en begrip. Discussies lijken soms dan ook meer op een strijd over wie gelijk heeft dan een manier om elkaar en/of de onderneming op een hoger plan te krijgen. Met als gevolg dat de tweede generatie besluit om dan maar lijdzaam te volgen en af te wachten dan wel de knuppel in het hoenderhok te gooien en zijn heil elders te zoeken. Jammer, gemiste kansen.

70% van de bedrijfsopvolgingen van eerste naar tweede generatie mislukken. Slechts 30% overleeft de eerste generatiewisseling. Bij de tweede generatiewisseling is nog 13% over en slechts 3% van de familiebedrijven overleeft de derde generatiewisselingen.

Oorzaken? De oudste generatie kan niet loslaten, heeft te weinig vertrouwen in de volgende generatie, is te behoudend en te weinig innovatief waardoor de resultaten van het bedrijf na opvolging vaak inzakken en het bedrijf wegglijdt. Bij de tweede generatie ontbreken kwaliteiten, is er een gebrek aan visie en motivatie. Daar waar het misgaat, ontbreekt nagenoeg altijd een open, eerlijke en respectvolle communicatie op basis van wederzijds begrip.

Kortom, romantiseer en idealiseer een bedrijfsopvolging binnen de familie. Denk in dit verband eerder in termen van “nee, tenzij” dan “ja, mits”. Nogmaals, er staat veel op het spel!
Het bedrijf, de financiële toekomst van de oudste generatie, de financiële toekomst van de tweede generatie en de familierelatie. En de laatste niet alleen met de familieleden die deel uitmaken van het bedrijf maar ook die daarbuiten staan.

En als dan toch op jonge leeftijd al voldaan wordt aan de hierboven genoemde condities en iedereen wil en kan enthousiast, individueel en gezamenlijk, timmeren aan de weg, ga er dan voor. Maar begin tijdig met goede en open gesprekken. Het gaat er immers om dat iedereen zijn geluk vindt, dat hij/zij doet wat bij hem/haar past. En dat kan ook heel goed buiten het bedrijf. Binnen het bedrijf is mooi maar beslist niet enig zaligmakend. Niet voor het kind en niet voor de ouder.

Besef dat het vaak de wens is van de oudere generatie om eindelijk te gaan genieten van financiële en emotionele rust en van minder verantwoordelijkheid en meer vrije tijd en dat deze wens bij een bedrijfsopvolging binnen de familie vaak niet uitkomt en deze soms pas tientallen jaren later in vervulling gaat. Of helemaal niet.

We willen je niet ontmoedigen maar wel met de neus op de feiten te drukken om zo in alle realiteit om te gaan met deze problematiek. Zodat je uiteindelijk bij de 30% geslaagde bedrijfsopvolgingen zit of samen met jouw kinderen kunt nagenieten van een verkoop aan derden.
Wij zijn je graag van dienst om jou en jouw kinderen te begeleiden door dit mijnenveld en er samen voor te zorgen dat alle betrokkenen de keuze maken die het best bij hen past. Wij bouwen graag de brug tussen beide generaties.

En, wanneer het bedrijf uiteindelijk overgedragen wordt aan je kind of verkocht aan een derde bieden wij uiteraard graag ondersteuning op fiscaal, financieel, administratief en juridisch gebied.