Belastingdienst gaat controles opvoeren, maar voorlopig nog wel met de rem erop.

In 2016 is de Wet DBA (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties) in werking getreden. Hiermee kwam de VAR (Verklaring arbeidsrelatie) te vervallen. De Wet DBA heeft als doelstelling het voorkomen van schijnzelfstandigheid bij de uitvoering van opdrachten. De Belastingdienst is de instantie die moet controleren of tussen opdrachtgever en opdrachtnemer echt sprake is van zelfstandigheid of dat toch sprake is van schijnzelfstandigheid. Er is sprake van schijnzelfstandigheid als een opdrachtgever een opdrachtnemer (in de volksmond: een zzp’er) inhuurt voor werkzaamheden, terwijl de zzp’er feitelijk een werknemer is.

Handhaving

Na de onrust onder bedrijven en zelfstandigen over hun fiscale positie besloot het kabinet in datzelfde jaar al de Wet DBA voorlopig niet te handhaven (moratorium). Het handhavingsmoratorium houdt concreet in dat de Belastingdienst in beginsel niet bestraffend optreedt, d.w.z. geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen loonheffingen, eventueel met een boete, aan de opdrachtgevers oplegt, als sprake is van schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst geeft eerst ‘aanwijzingen’ waardoor partijen eerst de mogelijkheid krijgen om hun onderlinge relatie aan te passen overeenkomstig de Wet DBA. Als de aanwijzingen niet, niet voldoende of niet tijdig worden opgevolgd en er nog steeds sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking, dan kan de Belastingdienst (bestraffend) handhaven.

De Wet DBA bestaat dus nog steeds, alleen de controle door de Belastingdienst is op een laag pitje gezet. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer en Auditdienst Rijk blijkt dat de Belastingdienst onder andere vanwege het handhavingsmoratorium bijna niet controleert op schijnzelfstandigheid.

Kabinetsreactie op de rapporten

De rapporten maken volgens het kabinet duidelijk dat er niet één simpele oplossing bestaat voor het aanpakken van schijnzelfstandigheid. Om het werken met en als zelfstandige(n) meer toekomstbestendig te krijgen, kiest het kabinet ervoor om de komende tijd een aantal maatregelen door te voeren waaronder:

–      het intensiveren van het (risicogericht) handhaven door de Belastingdienst binnen de kaders van het geldende handhavingsmoratorium door het uitvoeren van meer bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken;

–      opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 (of zoveel eerder als mogelijk).

Meer controles maar nog 2,5 jaar met de rem erop

Komende tijd zal de Belastingdienst dus intensiveren het (risicogericht) handhaven door de Belastingdienst binnen de kaders van het geldende handhavingsmoratorium door het uitvoeren van meer bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken. Dat betekent meer controles maar nog steeds wel met de rem erop. Dus voorlopig nog geen naheffingen en boetes maar ‘slechts’ aanwijzingen, behalve als sprake is van kwaadwillendheid.

Nadat het handhavingsmoratorium is opgeheven in 2025 kan de Belastingdienst weer met terugwerkende kracht handhaven tot de datum van opheffing. De Belastingdienst kan dan in voorkomende gevallen sneller een correctieverplichting of naheffingsaanslag loonheffingen, eventueel met boete, opleggen. In het najaar komen de Minister van SZW en de Staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst met een gezamenlijke brief over ‘werken als zelfstandige’ waarin, onder andere, zal worden aangekondigd per wanneer het handhavingsmoratorium zal worden opgeheven, op welke wijze dat zal gaan en maatregelen die worden getroffen om eventuele onrust in de praktijk weg te nemen. Wel merkt het kabinet op dat de verwachting is dat de opheffing van het handhavingsmoratorium niet zonder enige vorm van onrust op de arbeidsmarkt zal kunnen worden gedaan, maar voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt en houdbaar belastingstelsel wordt de opheffing noodzakelijk geacht.

Blijf alert

Ondanks het handhavingsmoratorium is het dus zaak dat u kritisch blijft bij het inhuren van zelfstandigen. Op de website van de Belastingdienst vindt u een stappenplan of u een modelovereenkomst nodig heeft of niet (modelovereenkomsten en stappenplan). Ook vindt u hier algemene modelovereenkomsten en specifieke, branchegerelateerde modelovereenkomsten. Indien de modelovereenkomst juist is ingevuld en zolang er volgens de overeenkomst gewerkt wordt, hoeft u als opdrachtgever geen loonheffingen in te houden en te betalen.

Met de webmodule op de website van het Ondernemersplein KvK (webmodule kvk) kunt u ook een indicatie krijgen van de aard van de arbeidsrelatie. Dit is slechts een hulpmiddel waar u geen rechten aan kunt ontlenen maar biedt wel een (eerste) indicatie of aan de voorwaarden voor zelfstandigheid wordt voldaan.

Let op: sommige modelovereenkomsten vervallen per 1 oktober 2022

Sommige modelovereenkomsten vervallen per 1 oktober 2022. Het is mogelijk om deze overeenkomsten te verlengen. De opsteller van de overeenkomst, degene die de overeenkomst heeft laten registreren als ‘model’ bij de Belastingdienst, kan de geldigheidsduur van de overeenkomst verlengen. Hoe u als opsteller deze overeenkomst kunt laten verlengen leest u op www.Belastingdienst.nl

Bent u alleen gebruiker van de overeenkomst? Vraag dan de opsteller van de modelovereenkomst om de overeenkomst te verlengen.

Deel dit artikel